En son 2019’da Avrupa kıtasını ziyaret eden Şi Cinping, bugün turunun ilk ayağı olan Paris’te… Çin lideri burada Macron ile birlikte aynı zamanda Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile de görüştü. Şi, tüm Avrupa turuyla birlikte Avrupa’nın ABD’ye daha fazla yaklaşmamasını sağlayacak ve kendisine ilişkin bazı önyargıları kırmaya çalışacak. Çin’i 1943’ten 1976’ya kadar yöneten Mao Zedong’dan sonra gördüğü en güçlü lider olarak görülen Şi, 2019 yılında İtalya’nın başkenti Roma’ya yaptığı ziyaretten sonra Covid nedeniyle dış temaslarını sınırlandırmıştı. Fransa’dan sonra Belgrad’da Aleksandar Vucic ile görüşecek olan Şi’nin bu ziyareti ABD ve NATO tarafından Belgrad’ın bombalanmasının 25. yıldönümüne tekabül ettiği için Sırbistan’da sembolik bir önem taşıyor. Budapeşte’de ise Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile bir araya gelecek olan Şi, Avrupa’nın en Rus dostu lideriyle birlikte ticari-ekonomik ilişkilerini daha da güçlendirmeye çalışacak.
60. YILDÖNÜMÜ DETAYI
Çin ile Fransa arasındaki ticaret 5 yılda ortalama yüzde 5.9 büyüdü. İki ülke arasındaki ticaret, bu yılın ilk çeyreğinde yaklaşık 17 milyar 635 milyon ABD Doları’na ulaştı. Fransa, Çin’in en çok tarım ürünü satın aldığı AB ülkesi olurken, 2023 yılında Çin’in Fransa’dan yaptığı tarım ürünleri ithalatı 2019 yılına göre yüzde 50,5 artarak yaklaşık 6 milyar 517 milyon ABD doları oldu. Çin’in Fransa’dan yaptığı tüketici ürünleri ithalatı ise son beş yılda ortalama yüzde 12,3 arttı. Ayrıca Fransa ziyareti, iki ülke arasındaki ilişkilerin kurulmasının 60. yıldönümüne tekabül edecek şekilde ayarlandı. Uzakdoğu kültüründe 60 yılın bir insan ömrüne denk geldiğine ve her 60 yılda bir yeni bir başlangıç yapıldığına inanılıyor. Dolayısıyla Şi’nin Fransa ziyareti verdiği mesaj bakımından ‘yeni bir sayfa’ anlamı taşıyor. Avrupa ile Rusya Ukrayna ve İsrail-Filistin krizlerine ayrı noktalarda duran Çin’in, Fransa çıkarmasında küresel gündeme ilişkin görüş alışverişi gerçekleştirmesi bekleniyor.
BUDAPEŞTE-BELGRAD HATTI
Şi, 2019 yılında Roma’ya yaptığı ziyaretten sonra Covid nedeniyle dış temaslarını sınırlandırmıştı. Fransa’dan sonra Belgrad’da Vucic ile görüşecek olan Şi’nin bu ziyareti ABD ve NATO tarafından Belgrad’ın bombalanmasının 25. yıldönümüne tekabül ettiği için Sırbistan’da sembolik bir önem taşıyor. Budapeşte’de ise Macaristan Cumhurbaşkanı Tamas Sulyok ve Orban ile bir araya gelecek olan Şi, Avrupa’nın en Rus dostu lideriyle birlikte ticari-ekonomik ilişkilerini daha da güçlendirmeye çalışacak. Öte yandan Şi’nin 2013 yılında duyurduğu ‘Bir Kuşak Bir Yol’ projesinin içinde Budapeşte ve Belgrad arasında Çin finansmanıyla inşa edilmeye devam edilen bir hızlı tren hattı da bulunuyor. Hattın Osmanlı’dan kalan tren hatlarıyla birleştirilerek Kuzey Makedonya’daki Üsküp üzerinden Yunanistan’daki Selanik ve Pire’yi ulaştırılması öngörülüyor.
ÇİN’İN MACAR YATIRIMI 7.6 MİLYAR AVRO
Ziyaretin Macaristan ve Sırbistan ayakları ise Şi için daha pozitif bir havada geçecek çünkü Macaristan Başbakanı Orban, izlediği AB, NATO ve ABD karşıtı politikalar nedeniyle Avrupa içerisinde birçok ağır eleştiriye maruz kalıyor. Öte yandan Macaristan Çin için çok önemli bir ülke. 2023 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi 13 milyar doları aşarken, Çin’in Macaristan’daki doğrudan yatırımı 7,6 milyar avroya ulaştı. Sırbistan’ın ise Çin ile tarihsel bir yakınlığı bulunuyor. Pekin, Moskova gibi Belgrad’ın Kosova hassasiyetini destekliyor. Sırbistan ise Çin’in ‘Tek Çin’ ilkesinin arkasında duruyor. Şi’nin Avrupa turunun 10 Mayıs’ta bitmesi bekleniyor.
